Hillsborough

 Il-Ħadd filgħodu.  Qed fuq il-mobajl nitkellem ma’ tad-dar mill-Italja.  Qed fil-parking ta’ supermarkit nistenna barra lill-kumpanija tal-ġurnata jixtru x’jieklu għan-nofs ta’ nhar li ġej fil-kampanja ta’ Calabria.  Illum egħluq snin missieri u aktar ċempilt bil-ħerqa.  Wara l-awguri qabadhieli fuq il-futbol u r-riżultati tal-bieraħ.  Fakkarni.  Li nsejt.  Il-bieraħ il-Liverpool lagħbu.  Ġew dro mas-Sunderland barra minn darhom.    Mill-fanatiċiżmu ta’ darba baqa’ biss il-memorji.  Uħud sbieħ, uħud distakkati.

Fil-għaxija.  Qed intella’ saqajja ‘l fuq minn mixja tajba.  Dik is-sensazzjoni ħelwa ta’ għejja, u issa s-sodisfazzjon tar-serħan li nkiseb wara li ħdimt għalih.  Bħall-mastrudaxxa li jieħu gost iħoss l-injam lixx u jiżloq wara li xkatlah hu bis-sandpaper.  Niżżilt l-Observer fuq il-Kindle.

Din l-aħħar ġimgħa hawnhekk f’Caulonia ma kontx imqabbad mal-internet.  Imma t-Tlieta filgħaxija rċivejt messaġġ min-numru Ingliż li sidu sa issa għadni ma nafx.  Imma bilfors ħabib tiegħi: ’18 –il kampjonat u 5 Tazzi taċ-Champions, u din l-akbar rebħa’.  Messaġġ ieħor minn ħabib aktar ta’ ġewwa kkonfermali dak li ħsibt.  Ħareġ xi ħaġa fuq Hillsborough.

U issa bil-Kindle f’idi, hawn dawn l-artikli fuq dik il-ġurnata u nħoss dik is-sensazzjoni li qabel kont inħoss meta nara ballun jinbaram f’xibka mqabbda wara żewġ lasti wieqfa u oħra mimduda.  U l-fjus itir xi ftit u niċċaqlaq ħafna.

Niftakar naqbad il-ktieb ta’ Dalglish meta kont għadni l-iskola u naqra fuq x’ġara dakinhar.  Niftakar il-minuti ta’ silenzju ta’ qabel xi logħba qrib il-15 t’April.  Niftakarni nilbes il-fjamma fuq flokk f’waħda mill-mawriet f’Liverpool.  Nifakar nistenna fil-ħanut tal-Hillsborugh Justice Campaign eżatt faċċata tal-grawnd u ngħid kelma hemm.

U niftakar naħseb f’qiegħ qalbi li dak li ġara ġara.  Jien ma tlift lil ħadd.  Forsi l-ġlieda qiegħda hemm biex inħossu dik ir-ribelljoni ta’ darba studenti.  U li forsi din hi kawża bħall-oħrajn, li emmint fiha u tajtha l-enerġija tiegħi imma ftit wara ċ-ċiniżmu rebaħ.

Imma min iġġieled din id-darba baqa’ sal-aħħar.  U l-verità ħarġet b’mod uffiċjali.  Is-sitta u disgħin mietu għax kien hemm min m’għamilx xogħolu.  Għax kien hemm pre-ġudizzju fuq din l-komunità qabel kollox.

U waqt li l-qalb ma tantx għadha tħabbat meta l-ballun jinbaram fix-xibka, din ir-rebħa, forsi fuq il-mejda, jew aħjar fit-toroq, ħaditni lura f’ħolm jew memorji melankoliċi, sejjħilhom li trid u tqanqalt.

Għal darba flok tela’ l-prezz taż-żejt, tela’ ż-żejt innifsu f’wiċċ l-ilma.

Din il-kitba nkitbet oriġinarjament nhar il-Ħadd, 16 ta' Settembru.

Leħen tal-fuħħar (u stejjer oħra) ta' Walid Nabhan

Illum il-ġurnata, l-fuħħar x’aktarx issibu jinħoloq fil-villaġġ tal-artiġjanant f’Ta’ Qali.  Trid tgħarrex għalih mhux ħażin għax ftit baqa’ min jaħdmu.  Naħseb ma tantx iħalli qliegħ, u jekk xejn fl-istess villaġġ aktar issib min imur biex jixtri xi ornament tal-ħġieġ jleqq b’forma jew disinn partikulari.  It-tafal li jintgħaġen fil-fuħħar forsi għalhekk wieħed mill-ftit materja li m’humiex mhedda li jispiċċa.

Imma Walid Nabhan jidher li dak li mhuwiex daqstant popolari xorta jidħol taħt qoxortu u jġegħlu jesprimih.  Mhux f’xi bomblu imma f’kitba, li imma bħal bomblu stess trid tara minn fejn se taqbdu għax taf jinkiser f’idejk u malajr tispiċċa l-isptar tikkjuwja biex iħitulek erba’ punti f’ġildek.

Nabhan huwa wieħed mill-ftit persuni (jekk mhux l-uniku) mhux imwieled fuq il-blata msejjħa Malta, jidhirli li mingħajr antennati Maltin imma li jikteb u jippublika bil-Malti.  U bl-istess lingwa li jiena u inti nużaw ta’ kuljum jikteb jew fuqna stess jew fuq dak li jseħħ barra minn fuq din il-blata.  Jirrakontalna fuq dak li jseħħ barra minn xtutna bil-lingwa tagħna stess.  Bħal dak is-Sirjan li jiksilek il-franka Maltija bis-sengħa li tgħallem f’xi imkien qrib Damasku.  Anke jekk forsi m’għedt lil ħadd li kien Sirjan li ksielek.

Ifakkarna li fiżikament qegħdin qrib ħafna ta’ ċertu artijiet, imma aħna nippreferu nħarsu n-naħa l-oħra.  U waqt li mneħirna forsi nxammruh meta nisimgħu b’xi aħbarijiet minn hemm, għandna komuni magħhom ħafna aktar milli naħsbu, jew aħjar milli nammettu.

U l-Malti użat mill-isbaħ.  Billi l-fuħħar ma tantx għadu moda ma jfissirx li m’hawnx għad min għandu sengħa biżżejjed biex joħloq dak li jpaxxi.  Anke jekk ma jleqqx.

Il-ktieb jista' jinkiseb onlajn minn hawn.

Isfar

Isfar.  Le mhux l-isfar tal-flokk ta’ Birkirkara.  Lanqas tad-diska tal-Coldplay.  Lanqas ta’ dak il-wiċċ xipli li rajt meta kont qed nistenna fl-emerġenza tal-Mater Dei, u bħalissa qed ifakkarni fil-krib silenzjuż li beda jingħi.  L-għajnejn jikxfu kollox.  Imma trid tkun taf tħares lejhom u ma tpetpitx għajnejk waqt li qed tħares f’ta’ ħaddieħor.  Għax inkella titlef ħafna, bħal min jaqbeż xi kapitlu ‘l hemm u ‘l hawn minn xi ktieb li għalih hu oħxon wisq.  Imma wiċċ isfar ma tistax ma tinnutahx.  Għax minflok dijametru ta’ ftit millimetri kien hem dijametri ta’ erba’ ċentimetri mhux ħażin.  

M’aħniex fl-Italja lanqas u għalhekk m’hawn xejn tal-biża’ bħal dak il-film giallo li wrew fuq wieħed mill-istazzjonijiet tal-eks prim ministru.

Hawnhekk l-isfar mhuwiex sempliċi kunċett, imma metri sħaħ ħoxna.  Ħafna aktar mis-sinjal bold li tagħmel taħt xi titlu.  U doppju.  U jibqa’ għaddej anke minn fuq tappiera, kważi kważi jrid jimla l-ispazju ta’ bejn ħadida u oħra, donnu nesa li l-ispazju qiegħed hemm apposta ħalli meta tinżel ix-xita ma tfurx it-triq.

Hawnhekk l-isfar qed jgħidlek biex ma tipparkjax.  Ħalli l-ispazju.  Din in-naħa tat-triq qiegħda biex tgħaddi minnha, imma tikkapparahiex aktar minn hekk.  Għax jekk tagħmel hekk inti, ħaddieħor lanqas biss jgħaddi minn hawn ma jkun jista’.  U jiġri bħal kif jiġri meta tagħmel ħafna xita, u din it-tappiera tinstadd.  Ikun hawn pandemonju, u tirrenja d-diżorganizazzjoni.  Diżorganizazzjoni mwielda min-nuqqas ta’ rispett.  Bħal kważi dejjem.

U inti qisek qed tieħu gost timxi ma’ dawn iż-żewġ linji sofor.  Niftakar meta kont ċkejken kont niddejjaq nirfes bejn maduma  u oħra, u nagħmel ċert li kull sieq qiegħda f’maduma waħda biss.  Bħal meta fil-futbol ma tħallix il-ballun jaqbeż il-linja.  Għax inkella titlef il-ballun u jkollok ittih lill-avversarju.  U l-avversarju bil-ballun f’saqajh jista’ jiskurjalek.  Bħal Spanja.  Ittihom il-ballun u tinsa meta jerġa’ jmiss miegħek.  Dak iż-żmien konna naħsbu li l-Brażil biss jistgħu qatt jilgħabu hekk.

Imma inti donnok qed tieħu pjaċir timxi fuq il-linji sofor għax taf li ċitazzjoni ma tistax taqla’, qisek qed togħxa li se ddur ma’ din il-kantuniera nofs tond.  Il-basket tal-karti f’idejk miżmum sod qed taħseb li miexi bil-mija u allura ma tridux itirlek, rasek ħarira l-isfel ħalli ma turix li min għaddej li qed tieħu gost u jgħadduk b’sempliċi.

Imma bħalissa dan biss li jgħodd għalik.

Li ma tistax tagħmel karozza, qed tagħmlu b’riġlejk.

Ir-ritratt ta' hawn fuq li inspira din l-istorja huwa meħud minn Pawlu Mizzi.  Grazzi għal darb'oħra ħabib.