Liverpool vs Real Madrid

Il-mobajl żarżar mal-mejda u minn taħt il-għajn rajtu jixgħel biex jgħidli li daħal messaġġ. Ftaħt il-messaġġ u kien hemm ‘Real Madrid’. Żewġ kelmiet li kienu biżżejjed biex inħoss żewġ friefet joħorġu mill-fosdqa u jduru mal-istonku b’ċertu ħeġġa qisu xi ħadd qiegħed jiġri bil-kopp warajhom. L-uffiċċju kien vojt u bħall-friefet dort dawra tal-boloh miegħu. Il-kampjonat il-ħobża tagħna, imma t-Tazza taċ-Champions għandha ċertu maġija u palat li l-ebda ħobża għadha ħierġa minn forn tal-ħatab ma ttik.

Ftit wara l-istess ħabib li bgħattli l-messaġġ qalli li qiegħed jiftakar f’dik il-lejla li vvjaġġja minn Liverpool lejn Pariġi, meta fis-27 ta’ Mejju, 1981 Liverpool u Real Madrid iltaqgħu fil-finali tal-istess tazza.
Liverpool kontra Real Madrid, l-aħmar Bolxevista kontra l-abjad aristokratiku. Konfront bejn żewġ istituzzjonijiet li bejniethom jgħaqqdu erbatax –il titlu. AC Milan u l-istess Real Madrid biss jistgħu joffru aktar titli minn dan il-konfront. Konfront li ilu ma jiltaqa’ seba u għoxrin sena, u se jagħti lil Rafael Benítez iċ-ċans li jivvjaġġja bit-tim tiegħu lejn il-belt ta’ tweliedu għat-tieni darba fi staġun wieħed. Din id-darba speċjali ħafna aktar mill-ewwel darba, se jħaddem it-talenti tiegħu kontra t-tim li ssapportja meta kien għadu tifel u li li kkowċja ż-żgħażagħ tagħhom stess fil-bidu tal-karriera tiegħu. Waqt li kien qiegħed jistejqer f’daru wara operazzjoni tal-ġebla, żgur li nesa l-fjuri ta’ madwaru u sidru ntefaħ. Ugwalment ċert li ħass ċertu kburija l-kowċ li waqt li l-imgħallem propja kien fis-sodda hu kien f’Melwood jagħmel ċert li kollox jibqa’ għaddej qisu xejn mhu xejn. Fl-istess lejla Sammy Lee kien fejn kulħadd xtaq li kien u l-midalja ta’ dik il-lejla żgur li deheret tleqq aktar f’għajnejh mis-soltu meta fil-għaxija mar lura d-dar.

Għalhekk għall-okkażjoni ttraduċejt ir-rapport tal-logħba ta’ David Lacey għall-ġurnal influwenti The Guardian li deher l-għada tal-logħba.


Liverpool..... 1
Real Madrid... 0

Liverpool saru l-ewwel klabb Brittaniku li rebaħ it-Tazza taċ-Champions tlett darbiet meta għelbu lil Real Madrid 1-0 f’Pariġi l-lejl li għadda f’finali li għalkemm rarament laħqet il-livelli għolja milħuqa fis-snin bikrin tal-istess kompetizzjoni, pproduċiet kuntest interessanti b’ ħafna kuntrasti.

Gowl tard ta’ Alan Kennedy żamm it-trofew fl-Ingilterra għall-ħames sena konsekuttiva u fit-tmiem il-Kop fakkar lill-Parc des Princes li la huma u lanqas it-tim mhu qatt se jimxu waħedhom. Fil-verita Liverpool dejjem dehru li x’aktarx joħorġu rebbieħa u r-rebħa waslet mhux tant wara maltempata imma wara serje ta’ rxiex minn ħin għall-ieħor li bħahom il-Pariġini bdew jevitaw il-ġurnata kollha.

Madankollu, jekk kien hemm persuna li seta’ jċaħħad lil Liverpool mir-rebħa, dan kellu jkun Juanito. L-Ispanjol ċkejken, wieħed mill-arkitetti tal-umiljazzjoni tal-Ingliżi f’Wembley f’Marzu, sfida l-awtorità ta’ Liverpool f’nofs il-grawnd fl-ewwel taqsima, waqt li fit-tieni beda javvanza lejn id-difiża b’effetti tajba tant li deher li seta’ jisfida l-loġika tal-andament tal-logħba, li kienet qiegħda xxaqleb lejn suċċess Brittaniku.

Il-vittorja ta’ Liverpool taf kollox lis-snin twal ta’ esperjenza fil-kompetizzjonijiet kontinentali. Real, minkejja t-tradizzjoni kbira fit-Tazza taċ-Champions, kompartivament dehru mingħajr esperjenza u ħażen speċjalment fid-difiża. Mill-bidu nett Liverpool qattgħu f’biċċiet it-tgħassis raġel ma’ raġel tal-Madrid. Souness, ġaladarba taffa l-effetti tal-fawl minn Sabido, kien profondament influwenti bħal dejjem, Lee ġera u għafas b’qawwa fuq il-lemin, bil-full-backs, Neal u Alan Kennedy, dejjem lesti biex jagħfsu il-fuq waqt li Hansen u Thompson baqgħu soda waqt perjodu skomdu fejn Real heddew li jsibu gowl.

Fl-ewwel taqsima Dalglish, ġie miżmum wara l-ewwel darba li ħarab lil Cortes imma rarament reġa’ nżamm wara, u kien ta’ theddida kontinwa fil-kaxxa l-kbira tar-Real. Dan il-vantaġġ seta’ ta gowl lil Liverpool ħafna aktar kmieni. Wara l-ħin tal-mistrieħ Dalglish lagħab aktar irtirat, jara li jiġbed lejh id-difensuri biex isir l-użu massimu mil-ġirjiet ta’ McDermott fl-isfond tal-qoxra Madrilena. Hekk kif Liverpool bdew jiddominaw iżda baqgħu ma skurjawx, il-logħba saret aktar perplessament bilanċjata aktar ma beda jgħaddi l-ħin.

Liverpool setgħu marru minn fuq fl-ewwel nofs siegħa, meta Augustin salva xutt imżerżaq ta’ Alan Kennedy, McDermott tefa’ għoli, u Dalglish reġa’ dar b’ħeffa biex jinkwieta lil Cortes iżda ma setgħax jikkonkludi b’xutt b’saħħtu biżżejjed li jikkonfondi lill-goalkeeper.

Real ħadu l-ħin tagħhom biex jikkordinaw fuq istess livell. Madankollu il-periklu beda jberrgħen għal Liverpool meta Juanito beda jfittex l-opportunitajiet li jdaħħal fil-logħba lill-kollegi ġejjin għall-passijiet tiegħu li bdew jaqbżu d-difiża ta’ Liverpool. Ballun minn dawn sab lil Camacho jaqbeż lil Hansen sabiex jixxutja barra meta Clemence kien barra minn postu.

Ir-rwol ta’ Cunningham kien wieħed periferiku. Għal darba darbtejn l-abbiltà u l-aċċelerazzjoni tiegħu heddew li jieħdu xi waħda mil-linji laterali ta’ Liverpool, iżda ftit jew wisq ġara ankè mill-avvanzi l-aktar promettenti tiegħu.

Ftit minuti qabel tmiem l-ewwel taqsima Neal, waqt li jattakka minn fuq il-lemin, sab lil Dalglish, li żamm il-ballun b’ċertu sengħa u baram il-ballun f’passaġġ lejn Souness, li kien ġej tard lejn id-difiża ta’ Real bla kliem u bla sliem. Agustin ma setax iżomm ix-xutt imma l-Iskoċċiż ukoll falla li jilħaq ir-rebound.

Liverpool dehru jew se jirbħu b’mod metodiku jew inkellà jitilfu bi trasukraġni, u meta Juanito beda jassertixxi l-abbiltà tiegħu fuq il-logħba, dawn iċ-ċirkustanzi tal-aħħar dehru jidhru aktar possibli. Kmieni fit-tieni taqsima Liverpool waqfu għal offside kontra Cunningham li iżda ma ngħatax u hawnhekk Camacho ġie mħolli jiġri waħdu lejn Clemence. Il-goalkeeper, ħareġ minn postu, u ġie megħlub minn lob straordinarju , imma ħa r-ruħ mal-bqija tal-Brittanja meta ra l-ballun jogħla fuq il-lasta mimduda.

Fl-aħħarnett il-logħba ġiet mirbuħa għal Liverpool b’taqbila bejn iż-żewġ Kennedys. Ray tefa’ throw-in lejn ix-xellug fejn Cortes deher f’pożizzjoni li jilħaq. Iżda l-ballun laħaq lil Alan, li l-ħarba tiegħu minn mal-linja vertikali ssorprendiet lil Real. Cortes għafas leġġeralment lil Alan Kennedy, imma l-momentum ta’ dan tal-aħħar ġarru biex jitfa’ xutt bix-xellug fir-rokna tat-tieni lasta. Wara dan Liverpool setgħu żiedu ma li kellhom hekk kif Real Madrid issagrifikaw kull ma kellhom fid-difiża għal gowl min-naħa tagħhom iżda kien Agustin li kellu jagħmel numru ta’ parati kuraġġjużi.

Liverpool: Clemence, Neal, A Kennedy, Thompson, R Kennedy, Hansen, Dalglish (Case), Lee, Johnson, McDermott, Souness.

Real Madrid: Agustin, Sabado, Navajas, Cortes (Pineda), del Bosque, Angel, Camacho, Steilike, Juanito, Santillana, Cunningham.

Heysel, 1985

‘We won it three times without killing anyone’

Dan l-aħħar kont mistieden fi programm radjufoniku u mistieden ieħor bħali li huwa membru tal-Manchester United Supporters Club (Malta) irrimarkali l-frażi ta’ fuq. Hija frażi li tismagħha kemm il-darba tiġi kantata f’Old Trafford, meta t-tim oppost ikun kwalunkwe. Ovvjament dawn qegħdin jirreferu għat-traġedja ta’ Heysel li ġrat fid-29 ta’ Mejju, 1985, fejn fil-finali tat-Tazza taċ-Champions bejn Liverpool u Juventus, disgħa u tletin persuna tilfu ħajjithom. Illum il-ġurnata grazzi għall-pluraliżmu fix-xandir, isiru programmi fuq programmi. Il-kwantita żdiedet infinitament, sfortunatament iżda jiena personali għandi dubju serji kemm il-kwalita żdiedet bl-istess mod. Nammetti li llum huwa faċli ħafna aktar biex wieħed isemma’ leħnu, biss naħseb li huwa ż-żmien ukoll biex l-ewwelnett il-preżentaturi jieħdu ħafna aktar responsabbilita, għax huwa tajjeb li student jingħata ċertu għodda f’idejh, biss huwa daqstant importanti li l-għalliem jurieh kif juża din l-għodda u aktar minn hekk jara li ma jweġġax huwa stess jew lil ħaddieħor. Ukoll il-mistieden jew kull min isemma’ leħnu għandu juri wkoll ċertu rispett lejn min qiegħed jisimgħu u japprezza l-fatt li għandu dan id-dritt li jsemma’ leħnu, u għalhekk dan il-privileġġ jużah b’ċertu rispett.

Jiena nifhem ir-rivalitajiet li jeżistu, u ngħixhom ukoll. Rivalita hija li tagħmel ħafna drabi l-isport dak li hu, bħal kif il-kompetizzjoni tmexxi suq. Mar-rivalita iżda jeżisti r-rispett, li huwa importanti fl-isport daqs ir-rivalita u jagħmlu differenti u rispettabli aktar minn oqsma oħra tal-ħajja.

* * * * *

Il-futbol huwa ħafna aktar minn sempliċi logħba. X’jiġri fil-logħba u fl-istadji huwa ħafna drabi mera ta’ x’qiegħed jiġri fis-soċjetà. Id-diżastru ta’ Heysel ġara fl-1985, f’nofs it-tmeninijiet. Meta llum naraw tant investiment fi stadji, fejn li tattendi logħba futbol hija kważi sikura daqs kemm meta tmur it-teatru, huwa faċli li ninsew kif il-futbol kien jitqies f’dawn iż-żminijiet. Għalhekk inħoss li għandi nibda billi mmorru lura fit-tmeninijiet, id-diċenju ta’ Margaret Thatcher, jew aħjar ta' The Iron Lady.

Flimkien mal-futbol inħoss li l-mużika ħafna drabi wkoll tirrifletti x’qiegħed jiġri fis-soċjetà. Il-grupp minn Coventry, The Specials kien laqat il-musmar fuq rasu bid-diska Ghost Town li ħarġet f’Ġunju tal-1981 u laħqet l-ewwel post tal-klassifika Ingliża u damet hemmhekk għal tlett ġimgħat sħaħ.

This town is coming like a ghost town
All the clubs have been closed down
This place is coming like a ghost town
Bands won’t play no more
Too much fighting on the dancefloor

Il-grawnds, it-toroq ta’ ħdejn il-grawnds u d-dancefloor kienu ħafna drabi simili għal xulxin. Jaqblu bħal qalziet, qmis u ġlekk tal-istess libsa. Il-qgħad fl-Ingliterra f’dawn iż-żminijiet kont tista’ tmissu b’idejk, u hekk kif in-numru ta’ dan is-suġġett tela’, invarjabilment il-kriminalita u d-delinkwenza bdew jgħolew.

Il-fenomenu tal-hooliganism kien ħafna drabi fuq l-ewwel faċċati tal-gazzetti Ingliżi. F’kull tournament li l-Ingliżi ħadu sehem fit–tmeninijiet, b’mod partikulari fit-Tazza tan-Nazzjonijiet Ewropew tal-Italja fl-1980, Ġermanja fl-1988 u Tazza tad-Dinja fi Spanja fl-1982, dan il-fenomenu kien assolutament bla kontroll u rażan u fil-fatt ħafna drabi t-tim nazzjonali ġie mhedded li jitkeċċa.

Liverpool f’dawn iż-żminijiet u anke ta’ ftit qabel kienu jilgħabu fl-Ewropa b’mod konsistenti, u jibqa’ l-fatt li s-support kien ta’ kredtu għall-klubb li kien qiegħed jiddomina, meta ntrebħu erba’ Tazzi taċ-Champions f’seba’ snin. Liverpool bħala belt minn dejjem kienet tħobb tpinġi ruħha differenti mill-bqija tal-Ingilterra. Bl-influss qawwi Irlandiż u kunsill pjuttost xellugi f’dawn iż-żminijiet meta l–Ingliterra kellha gvern Konservattiv, mill-ewwel tifhem dan il-kuntrast. Il-miżuri drastiċi tal-gvern ta’ Thatcher laqtu lil Liverpool agħar mill-bqija tal-Ingilterra. Il-port li kien il-polz ta’ din il-belt beda prattikament jaqa’ fuq saqajh. Il-Merseyboom ta’ żmien The Beatles kien biss memorja passata. Il-futbol iżda żamm lil Liverpool fuq il-mappa meta Liverpool F.C. baqgħu jiddominaw u b’hekk offrew ukoll aljenazzjoni minn dawn iż-żminijiet diffiċli.

Li ġara f’Heysel, kien kompletament kontra n-norma tal-imġieba tal-partitarji ta’ Liverpool. L-ewwelnett, Liverpool permezz tas-CEO ta’ dak iż-żmien Peter Robinson mill-ewwel urew id-diżapprovazzjoni tagħhom għall-għażla ta’ Heysel mill-UEFA. Dan il-grawnd kien pjuttost antik u fi stat ta’ telqa, fejn is-sigurta tal-partitarji kienu mħarrsa u ta’ prijorita daqskemm kienu mħarrsa d-drittijiet tas-suwed fl-Afrika ta’ Isfel fi żmien l-apartheid tal-istess żmien. Il-mod ta’ kif tqassmu l-biljetti ukoll ħallew ħafna x’wieħed jomgħod meta ngħata blokk sħiħ għall-partitarji ‘newtrali’, meta fil-Belġju kien hemm komunità imdaqqsa ta’ Taljani. Dan il-blokk kien imiss mal-blokk riservat lill-partitarji ta’ Liverpool. Ħafna partitarji għadhom sal-ġurnata tal-lum bil-biljett mhux mimsus. Ħafna nies daħlu fil-grawnd mingħajr ma ġew mistoqsija biex juru l-biljett, il-passaport biex inti tidħol fil-grawnd minflok f’pajjiż. Jissegregaw lill-partitarji kien hemm barbed wire li aktar kien jixraq lil gallinar b’tiġieġa mgħaxxa ġo fih.
Bil-blokka allokata għal Liverpool qiegħda tfur bin-nies, meta l-blokka tas-suppost partitarji newtrali kienet nofsha biss mimlija, inevitabliment dan il-barbed wire inqata’, u ammont ta’ partitarji qabżu lejn din il-parti. Kien hemm moviment aktar milli mistenni, u jiena l-ewwel wieħed li nammetti li Liverpool kellhom sehem fih sewwa b’riżultat li ħajt partikolari waqa’ li kellu konsegwenzi katastrofiċi.

Il-logħba ntlagħbet xorta waħda. Juventus ħarġu rebbieħa bl-iskor ta’ 1-0. L-iskor minn fulkrum ta’ kollox sar formalità.

Thatcher sabet ix-xoqqa f’moxxtha biex turi snienha u turi l-istmerrija tagħha b’mod pubbliku. Il-klabbs Ingliżi ġew imċaħħda milli jipparteċipaw fil-kompetizzjonijiet Ewropej għal ħames snin. It-tajn tar b’aktar aggressivita għall-isem ta’ Liverpool. Storja ta’ għoxrin sena li bdiet taħt Bill Shankly li kienet imsemmija biss għas-suċċessi, bnadar ħomor u kant oriġinali ġew mitlufa f’ħakka t’għajn.

Inkjesta uffiċjali qatt ma seħħet. Is-segretarju ġenerali tal-UEFA, Hans Bangerter ingħata sentenza ta’ tlett xhur sospiża u multa ta’ 30,000 Frank Belġjan. Il-President tal-FA Belġjana , Albert Roosens ingħata sentenza ta’ sitt xhur sospiża, filwaqt li John Mahieu, Kaptan tal-Pulizija ta’ Brussels ingħata sentenza ta’ tlett xhur sospiżi u multa ta’ 500 Frank Belġjan, li huma ekwivalenti għal €32.

Huwa fatt li kieku ċertu movimenti u forsi anke insulti ma sarux, ma kienx jiġri li ġara. Huwa fatt ukoll li idejalment jekk tħalli l-bieb ta’ barra miftuħ ħadd m’għandu jidħol, għax il-privatezza hija sagrosanta. Huwa fatt ukoll li idejalment m’għandniex bżonn pulizija u li l-liġijiet qegħdin hemm biss biex jiggwidawna. Huwa daqstant fatt li r-realtà u l-idejaliżmu huma ferm il-bogħod, u s-soċjetà dan taċċettah, tant li tistenna li tkun imħarrsa mill-pulizija.

Il-frażi tal-bidu nett ma tiġiex kantata għax iħossu għal dawk id-disgħa u tletin li tilfu ħajjithom b’mod hekk traġiku. Hija biss ossessjoni fuq rival u ċelebrazzjoni ta’ mwiet. Sfortunatament iżda l-qaħba milli jkollha ttik. Il-logħba tal-ballun għalija hija ħarba mir-realtà, u finali tat-Tazza taċ-Champions għandha dejjem tkun ċelebrazzjoni ta’ futbol u taħlita ta’ żewġ kulturi.

Disgħa u tletin isem li għandhom jibqgħu mfakkra:

Rocco Acerra (29)
Bruno Balli (50)
Alfons Bos (21)
Giancarlo Bruschera (21)
Andrea Casula (11)
Giovanni Casula (44)
Nino Cerrullo (24)
Willu Chielens (17)
Giuseppina Conti (17)
Dirk Daenecky (51)
Dionisio Fabbro (51)
Jacques François (35)
Eugenio Gagliano (35)
Francesco Galli (25)
Giancarlo Gonnelli (20)
Alberto Guarini (21)
Giovacchino Landini (50)
Roberto Lentini (31)
Barbara Lusci (58)
Franco Martelli (46)
Loris Messore (28)
Gianni Mastrolaco (20)
Sergio Bastino Mazzano (38)
Luciano Rocco Papaluca (38)
Luigi Pidone (31)
Bento Pistolato (50)
Patrick Radcliffe (44)
Domenico Ragazzi (44)
Antonio Raganese (29)
Claude Robert (43)
Mario Ronchi (43)
Domenico Russo (28)
Tarcisio Salvi (49)
Gianfranco Sarto (47)
Amedeo Giuseppe Spalaore (55)
Mario Spanu (41)
Tarcisio Venturin (23)
Jean Michel Walla (28)
Claudio Zavaroni (28)

Strieħu fis-sliem.